Japon Mitolojisi – Güneş Tanrıçası Amaterasu
Japon Mitolojisi : Amaterasu
Amaterasu
Amaterasu Güneş Tanrıçasıdır ve yaratıcı Tanrı Izanagi ve Izanami’nin kızıdır. Ayrıca Shinto dininin kurucusudur. Onun soyundan geldiklerini iddia eden Japon soyluları aynı zamanda kutsal yönetimde de hak iddia ediyorlar.
Amaterasu , güneşin mükemmel ve yüce Tanrıçasıdır. Doğan güneşin vücut bulmuş hali ve Japonya’nın kendisi, Kami’nin kraliçesi ve evrenin hakimidir. Japon İmparatorluk Ailesi onun soyundan geldiğini iddia ediyor bu da onlara Japonya’yı yönetmek için kutsal hak tanıyor.
Shinto’nun ve Japon ruhani yaşamın merkezidir.
Japon Mitolojisi
- Etimoloji
Amaterasu , 天 “cennet” (veya İmparatorluk) anlamına gelen ve 照 “parlar” anlamına gelen “Cennetten Parıldıyor” olarak çevrilebilir. Amaterasu , Kanji alfabesinde 天 照 大 神, 天 照 大 御 神 ve 天 照 皇 大 神 olarak ifade edilebilen Amaterasu-ōmikami‘nin kısaltmasıdır.
Uzun versiyonunun anlamı ise “Cennetten aydınlatan mükemmel ve yüce kami.” Başlıklar arasında en çok göze çarpanı, “kaminin büyük güneşi” anlamına gelen Ōhirume-no-muchi-no-kami (大日孁貴神).
Ameterasu’nun Özellikleri
Amaterasu Cennetin Kraliçesi, Kami, Yaratılışın Kendisidir. Yine de evreni yaratmadı , o Yaratılış Tanrıçasıdır, dünyayı ölüler diyarından koruyan babası İzanagi’den miras kalan bir rol.
Doğan Güneşin Tanrıçası
Amaterasu’nun birincil rolü Güneş Tanrıçasıdır. O sadece her şeyi aydınlatan kelimenin tam anlamıyla yükselen güneş olarak hizmet etmez, aynı zamanda tüm canlılara besin sağlar ve günün düzenli hareketini geceye gösterir.
Güneş, Şinto’nun en iki önemli kavramı olan düzeni ve saflığı temsil eder. Amaterasu’dan Jigoku‘nun sakinlerine ve diğer cehennemlere kadar yaratılıştaki her şey düzenlenmiştir. Bu düzen Japon toplumuna da yansımıştır.
İmparatorluk Tanrıçası
Amaterasu’dan geldiğini iddia eden Japon İmparatorluk Ailesi, Japon toplumunun başında durur ve İmparatorluk Ailesinde doğal bir hiyerarşi vardır.
Pre-modern (ulus-devlet öncesi devir) Japonya’da bu, toplumun kast sistemi için birçok gerekçeden biriydi. Amaterasu ‘nun aydınlığıyla sadece düzeni değil, aynı zamanda onu koruyan adaleti de temsil ediyor.
İmparatorluk ailesi uzun zaman boyunca herhangi bir Japon siyasi varlığının meşrulaştırıcı gücü olarak hizmet etti ve Amaterasu’nun Cennetin Kraliçesi olarak yerinin ve mahkemelerindeki kontrolünün onların kurallarına yansıtılmasını sağlamak için her zaman bu konumu kullandılar.
Bu nedenle, dünyevi mahkeme sistemleri ve temsil ettikleri adalet, Amaterasu’nun ilahi adaletinin yansımalarıdır, ancak kendisi adalet tanrıçası değil -yalnızca nihai hakemi. Hem doğal dünyada hem de insan toplumunda uyum ve dengeyi korur.
Devlet Tanrıçası : Amaterasu
Amaterasu , Japon ruhani yaşamında her zaman önemli – en önemlisi değilse de – Kami olmuştur. Meiji Restorasyonundan Önce, Şinto henüz resmiyet kazanmadığında Amaterasu, Japonya’nın çoğunda önemliydi. Ancak Şinto resmi olarak bir devlet dini olarak kabul edildikten sonra Amaterasu’nun rolü sağlamlaştı ve İmparatorluk ailesi bir kez daha demokratikleşen Japonya’nın başı oldu.
Şinto Eyaleti, II.Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda kaldırılmış olsa da, Amaterasu ve İmparatorluk ailesi, Japon dinsel yaşamının önemli bir parçası olmaya devam ediyor. Bazı bilim adamları, arkeolojik kanıtlara dayanarak, bölgeyi işgal eden tarih öncesi Güneş Kültünün Amaterasu‘nun bazı enkarnasyonlarına (Amaterasu’nun canlı veya cisimleştirilmiş hali) tapmış olabileceğini varsayıyorlar.
İmparatorluk Regalia
İmparatorluk ailesi, Amaterasu’dan gelen üç kutsal emanete sahiptir. Bu kalıntılar birlikte Japonya’nın İmparatorluk Regalia olarak bilinir:
- Yata-no-Kagami (八咫鏡): Sekiz Katlı Ayna, Amaterasu’yu içinde saklandığı mağaradan çekmek için kullanılırdı;
- Yasakani-no-Magatama: Grand Jewel (Büyük Mücevher), tarih öncesi Japon döneminde (4. yüzyıldan önce) yaygın olan bir magatama, kıvrımlı boncuklu veya mücevherli bir kolyedir. Grand Jewel ‘ın Genpei Savaşı (1180-1185) sırasında kaybedildiği düşünülüyor;
- Kusanagi-no-Tsurugi (草薙の剣): Çim Biçen Kılıç (aynı zamanda Ame-no-Murakumo-no-Tsurugi [天 叢 雲 剣], Bulut Toplayan Cennet Kılıcı olarak da bilinir) bir zamanlar Amaterasu’nun erkek kardeşi Susanoo‘ya aitti ve erdemi temsil ediyordu.
Türbeler
Ise Büyük Mabedi (genellikle Jingū olarak bilinir) sadece Japonya’nın tarihsel açıdan en önemli tapınağı değil, aynı zamanda İmparatorluk Ailesi’nin resmi tapınağıdır. Amaterasu’ya adanmış olan bu tapınak, İmparatorluk Regalia’sına ev sahipliği yapıyor ve Edo Dönemi (1600-1868) boyunca önemli bir hac yeriydi.
Tapınağın yalnızca rahibelerin ve İmparatorluk Ailesi üyelerinin geçebileceği birkaç bölümü var. Bu nedenle, tapınağın baş rahibi ve rahibesi İmparatorluk Ailesi soyundan olmalıdır.
Miyazaki Eyaleti, Takachiho’daki Amanoiwato Mabedi‘nin, Amaterasu’nun kendisini dünyadan sakladığı mağara Ama-no-Iwato‘nun bulunduğu vadinin yakınında olduğu söyleniyor.
Aile
Amaterasu , karısını ölüler diyarından kurtarma girişiminin ardından İzanagi’nin arınmasından doğan üç kamiden biridir. Üç Tanrı, İzangi kendisini yıkarken doğdu: Sol gözünden Amaterasu , sağ gözünden erkek kardeşi-kocası Tsukuyomi ve burnundan fırtına tanrısı Susanoo. Başlıca kardeşleri bunlar olsa da, Amaterasu’nun İzanagi ve İzanami’nin evlilik ritüellerinden doğan birçok erkek ve kız kardeşi vardır.
Çocuklarının ebeveynleri belirsiz olsa da, Amaterasu’nun onları kocası Tsukuyomi ile birlikte doğurduğu düşünülmektedir. Çocukları arasında, oğlu Ninigi‘nin Amaterasu tarafından Japonya’ya gönderildiği Ame no Oshihomimi; Ninigi’nin torunu Jimmu, Japonya’nın İlk İmparatoru olacaktı (660-585 r.) Böylece, Amaterasu’dan İmparatorluk ailesine kadar olan soy, 7. yüzyıldan modern çağa kadar güvenilir bir şekilde izlenebilirdi.
MİTOLOJİ
Amaterasu Masalları, evrenin mitolojik kökenleri ile Japonya’nın bir imparatorluk olarak doğuşunu ilişkilendiren Kojiki ve Nihon Shoki‘de ortaya çıkıyor.
Amaterasu’nun Doğumu
Tarihin derinliklerinde iki Tanrı ortaya çıktı: Izanagi-no-Mikoto ve Izanami-no-Mikoto, yaradılışın ilahi erkek ve kadın tanrısı. Puslu boşluğu doldurmak için evlilik ritüeli tasarladılar ve seks yaptılar, ancak İzanami’nin yaptığı bir hata nedeniyle ritüeli tekrar etmek zorunda kaldılar.
Bu ikinci, başarılı girişim, doğal dünyayı ve Japonya adalarını temsil eden çok sayıda kami, manevi varlık ortaya çıkardı. Bu varlıkların sonuncusu –ateş– daha sonra İzanami’yi öldürdü.
Kederle dövülen İzanagi, Yomi‘ye veya “ölülerin gölgeli diyarı” na gitti. Uzak ve geniş bir alanı ararken, sonunda karısını buldu ve oni ve diğer iblislerle dolu çürümüş etini bulunca şok oldu. İzanami, onu reddettiğini görünce öfkeye kapıldı ve onu ölüm kapılarının arkasından kovalamaya çalıştı; ancak kapıları bir kaya parçasıyla kapatmayı başardı.
İzanami, onu orada bırakırsa her gün bin kişiyi öldüreceğine yemin etti. İzanagi ise her gün yok edebileceğinden beş yüz daha fazla hayat yaratacağını ve böylece dünya nüfusunun hayatta kalmasını sağlayacağını söyledi.
İzanagi, üzerinde yatan ölümün kokusundan tiksinerek, yakınlarda bir saf su havuzu buldu ve içinde kendini yıkadı. Sol gözünü yıkarken, tamamen büyümüş ve güneş ışığıyla parlayan Amaterasu ortaya çıktı.
Sonra sağ gözünü yıkadı ve ondan kız kardeşinin ışığını yansıtan ay olan parlayan Tsukuyomi çıktı. Burnunu temizlerken bir fırtına çıktı ve denizlerin hükümdarı ve fırtına tanrısı Susanoo’nun şeklini aldı. Bu üç İzanagi, liderleri Amaterasu ile gökleri yönetmekle görevlendirildi
Gece ve Gündüz
Amaterasu , işlerin doğal düzeni gibi, erkek kardeşi Tsukuyomi ile evlendi ve birlikte gece gündüz hüküm sürdüler. Evlilikten çocukları oldu ama Tsukuyomi, Amaterasu’nun doğal olarak parlayan mizacından yoksundu. Sahip olduğu iyilik ne olursa olsun, sadece ışığının bir yansımasıydı. Nihayetinde, tanrıça Uke Mochi yiyecek yetiştirilebilecek bir hediye yarattığında, Tsukuyomi bir ziyafette gerçek rengini ortaya çıkardı.
Uke Mochi, denize balık tükürdükten ve ormanlarda oyun oynadıktan sonra, bağırsaklarından mahsul almaya başladı. Hareketlerinden tiksinti duyan Tsukuyomi, onu olay yerinde öldürdü. Amaterasu, kocasının tiksintisini reddetti ve kötü davranışlarından dolayı onu sürgün etti. Böylece gece ve gündüz sonsuza kadar ayrıldı.
Amaterasu ve Mağara
İzanagi üç çocuğuna da gökleri yönetme görevi vermiş olsa da, Amaterasu ‘nun isteği en güçlüsüydü – İzanagi’nin ilk doğurduğu kişi olarak- ilahi hükmetme hakkına sahipti. Üçünün en küçüğü Susanoo, ablasının yönetme hakkına içerlemiş ve bunu açıkça sorgulamıştır. Sonunda Susanoo’nun küstahlığı babası Izanagi’nin onu sürgüne göndermesine neden oldu.
Susanoo ayrılmadan önce kız kardeşine veda etmeye gitti. Eylemleri Amaterasu tarafından şüpheyle karşılandığından, Susanoo samimiyetini kanıtlamak için bir meydan okuma başlattı. Meydan okuma başladığında Susanoo kılıcını alırken Amaterasu’nun kolyesini de aldı.
Bu araçları kullanarak her biri Tanrıça doğurdu: Amaterasu, Heavenly Blade‘den üç tanrıça ortaya çıkarırken Susanoo, Grand Jewel‘dan beş tanrı ortaya çıkarttı. Grand Jawel’e sahip olduğu ve ondan daha fazla tanrı doğduğu için Amaterasu, mücadeleyi kendisinin kazandığını iddia etti.
İddiasından öfkelenen Susanoo, cennetin ve yeryüzünün çoğunu yok ederek kasıp kavurdu. Amaterasu’nun pirinç tarlalarını yok etti ve hayvan leşlerini fırlattı, hatta tezgahına bir midilli atacak kadar ileri gitti. Amaterasu’nun kişisel görevlilerinden biri saldırı sırasında öldü ve zaten öfkeli olan Amaterasu’nun da yas tutmasına neden oldu.
Eylemlerinin böyle bir kaosa yol açmasından utanç duyarak şimdi Ama-no-Iwato, Cennetsel Kaya Mağarası olarak bilinen bir mağaraya kaçtı. Amaterasu saklanırken dünya karanlığa ve kaosa sürüklendi. Böylece güneşi ısınmak için kullanan dünya için zor bir dönem olan ilk kış başladı.
Kami dünyaya baktı ve Amaterasu’nun yokluğunda kalan kaosu görünce onu geri getirmeleri gerektiğine karar verdi. Geri dönmesini istemelerine ve yokluğunun neden olduğu kaosu anlatmalarına rağmen, Amaterasu dinlemeyi reddetti ve mağara girişini bir kaya ile kapattı.
Bilge Omoikane
Neredeyse bir yıl sonra Bilge Omoikane, kendi iradesiyle çıkmazsa, onu merakla cezbetmek zorunda kalacaklarına karar verdi. Bu amaçla, büyük bir parti verildi.
Tanrıların müziği, dansları ve neşeli çığlıkları gerçekten de Amaterasu’nun dikkatini çekti. Şafak tanrıçası Ame-no-Uzume ateşli bir dans yaptığında gürültü yoğunlaştı.
Merakla Amaterasu mağara girişine yaklaştı ve orada Sekiz Katlı bir Ayna buldu. Kendi ışığının yansımasıyla büyülenen Amaterasu, sonunda mağaranın ağzına geldi. Tam o sırada Omoikane girişi tıkayan taşı geri çekti. Bunu yaptığı sırada, Amaterasu’nun ışığı dünyaya yeniden girdi ve ardında kalan kaosu aydınlattı. Kış sonunda sona erdi ve ilkbahar ve yaz Japonya’ya yeniden hayat getirdi.
Utanarak, eylemleri için af diledi. Memnuniyetle bağışlandı, Susanoo’nun davranışı tiksindirici olmaktan başka bir şey değildi. Onun sürgünü bundan sonra gerçekleştirildi ve Amaterasu cennete döndü. Daha sonra ona Cennetsel Kılıcı hediye eden erkek kardeşi ile barıştı.
Bir süre sonra Amaterasu, oğlu reddettikten sonra torunu Ninigi’yi dünyevi krallığı yönetmesi için gönderdi. Ona, Ninigi’nin adalet ve uyum krallığı kurmasına yardım eden İmparatorluk Regalia’yı verdi. Torunu Jimmu, Japonya’nın İlk İmparatoru oldu ve kutsal hak ve soyunun bir işareti olarak İmparatorluk Regalia ile hüküm sürdü.
Diğer Mitoloji
Japon tarihi kayıtları Amaterasu’yu şaman/rahibe Himiko‘ya bağlar ve bazı bilim adamları onu hem 5. yüzyılın ilk İmparatorluk ailesine hem de erken Şinto inançlarının kurulmasından önce hüküm süren güneş kültüne bağlar.
Dünyanın başka yerlerinde Amaterasu, güneş tanrılarıyla dolu bir dünyada nadir görülen bir güneş tanrıçası olan Norse Sól‘a (Sunna olarak da bilinir) benzer. Amaterasu gibi Sól de ayın kardeşidir ve dünyada düzen ve uyumu teşvik eder.
Pop kültürü
Amaterasu, aşağıdakiler de dahil olmak üzere popüler kültürde düzenli olarak görülür:
- Popüler video oyunu serisi Ōkami‘de, Onun Dünya’ya sürgün edildiği ve beyaz bir kurt şeklini aldığı yer.Amaterasu’nun bu formu, özellikle Marvel vs. Capcom 3 gibi birden fazla uyarlamada karşımıza çıkıyor;
- Popüler manga Naruto‘da, Amaterasu adlı güçlü bir jutsu kurbanlarını hiçliğe yakıyor;
- Oynanabilir bir karakter olarak göründüğü SMITE video oyununda;
- Yu-Gi-Oh! Güçlü bir kart olarak göründüğü kart oyunu
- Amaterasu’nun insanlıkla barışı arayan bir Goa’uld Sisteminin Efendisi olduğu Stargate SG-1 televizyon dizisinde;
- Japon halkının Amaterasu olarak adlandırıldığı Giles Goat-Boy romanında. Bu hikayede Amaterasu, İkinci Kampüs İsyanı sırasında WESCAC tarafından yendi, bu olay İkinci Dünya Savaşı ve atom bombaları için bir metafor işlevi görüyor;
- Mağara masalının hicivli bir versiyonunun anlatıldığı ünlü manga Urusei Yatsura‘da. Bu versiyonda Amaterasu, serbest bırakılmak yerine iffetsiz danstan sonra mağaraya kilitlenir.
Çeviri: Morosophist
Yazının orijinali mythopedia.com adresinden çevrilerek alınmıştır.
Diğer Jazete yayınları için buraya tıklayın.
İstek, öneri ve sorularınız için twitterdan bana ulaşabilirsiniz.
- Yeni Nesil Vampir: Morbius Konusu ve Yorumu - 07/07/2022
- Doksanlar Amerikasından: Seinfeld Dizi Konusu ve Yorumu - 15/04/2022
- Simple Yüz Temizleme Jeli ve Nemlendirici Yorumu - 07/09/2021
