Önyargı Nedir – Önyargının Önüne Geçmenin Yolları
Önyargı Nedir / Önyargının Önüne Geçmenin Yolları / Önyargıdan Kurtulma / Önyarglı İnsan
Önyargı Nedir
Bir kişinin veya toplumun bir kişiye, bir nesneye, bir fikire, bir gruba her şeyden habersiz kendince belirlediği tutum, tavır ve düşüncelere Önyargı denir. Çok kısa tanımıyla peşin hüküm vermek.
Önyargının ortak özellikleri arasında olumsuz duygular, basmakalıp inançlar ve ayrımcılık yapma eğilimi bulunurken bunlarla birlikte bizi zihnen kısıtlar, özgür düşünmemizin önüne geçer. Düşünsenize, kişi, toplum veya nesne hakkında sorgulayıcı, meraklı bir tutumda olamıyorsak önyargımız sayesinde, bu aynen de bizim zihnen kısıtlandığımızın bir kanıtıdır.
Çok basit bir örnekle devam edeyim, “bütün erkekler aynı” gibi bir tutum, erkekleri kendimizce zihnimizde kısıtladığımızın bir örneğidir. Uzun lafın kısası önyargı, zihnimizin ve algılarımızın açılmasının önüne geçmektedir.
Toplumlarda, genellikle ırk, cinsiyet, din, kültür ve daha fazlasına dayalı bir gruba veya topluma yönelik önyargılar görüyoruz. Buna örnek olarak, yıllardır ABD’de uygulanan ten rengi ayrımcılığına değinmek istiyorum, bu sadece bir tanesi.
Düşünsenize bu ayrımın size yapıldığını. Elbette farkında olacaksınız ayrımcılığa tabii tutulduğunuzu. Sizde o ülkenin bir vatandaşıyken, bu ayrımcılığa maruz kalırken ülkenize, içinde bulunduğunuz topluma, insanlığa nasıl bir yarar sağlayabilirsiniz ki? Buradan da anlayabiliriz ki önyargıya maruziyet, benlik saygımızı da düşüren bir davranıştır.
Önyargılı insanlar, belirli bir gruba uyan herkesi “tamamen aynı” olarak görme eğilimindedirler. Belirli niteliklere veya inançlara sahip olan her bir kişiye gerçekten onun benzersiz olduğunu anlayarak bakmayı başaramazlar.
İnsanoğlu, artık içgüdüsel diye mi nitelendiririz işine geldiği gibi mi emin değilim, maalesef ki bu yanlış tutumun içinde. Biz de bu tutumun kurbanı olabilir ve hatta başkalarını kurban edebiliriz.
Bu yayında bu yanlış tutumu kendimizce engelleyebilmek için neler yapabileceğimizden bahsedeceğim.
Önyargınızı Kabul etmek
Her şeyde olduğu gibi ilk olarak hatamızı kabul etmekle başlamalıyız. Önyargı davranışsal bir hatadır çünkü. Burada kabul etmekten kastım,
“Evet önyargılıyım.” Cümlesini öylesine kurmak değil. İçimizden gelerek, bunun üzerine düşünerek, kendimizi sorgulayarak yapmalıyız. Bu da önyargılarımızın önüne geçmenin ilk adımı olacaktır.
Farklı Fikirlere Açık Olmak
Önyargılarımızın önüne geçmek adına yapabileceğimiz önemli bir tutumdur farklı fikirlere açık olmak. Farklı türde kitaplar okuyarak (din, felsefe, tarih, edebiyat, vb…) Ve filmler seyrederek, yurtdışı seyahatleri yaparak, farklı kültürlere mensup insanlarla tanışarak, arkadaş olarak sosyal ve siyasi düşüncelerimizi her açıdan değerlendirebilir. Sonuç olarak zihnimizde kısıtladığımız bu düşünceleri esnekleştirebilir, özgürleştirebiliriz.
Egoyu Bertaraf Etmek
Ego, tarafsızlığın önüne geçen bir kavramdır. Kendimizi eleştirebilirsek,eksik ve yetersiz yanlarımızı görebilirsek, karşımızdaki kişinin eksik yönleri gözümüze batmayacaktır. Batmamalıdır da aslında. Hepimiz insanız ve eksik yetersiz yönlerimiz olabilir, bundan normal bir şey yoktur.
Empati Kurmak
Önyargılarımızın önüne geçmede kendimce en etkili bulduğum yöntemdir empati kurmak. Çok kısa bir sürede olsa peşin hüküm verdiğiniz birinin veya toplumun yerine kendinizi koyduktan sonra ne kadar yanlış bir tutumun içinde olduğunuzun farkına varabileceksiniz.
Karşınızdakinin hissettiği duyguyu tattığınızda ne kadar yıkıcı olduğunu farkedebilir, bunun üzerine kendinizle bir vicdan mukayesesi bile yapabilirsiniz.
Önyargının Üzerine Gitmek
Tam anlamıyla okuduğunuz gibi “önyargının üzerine gitmek”. Neye karşı önyargılı davranıyorsunuz?
Bunu bir kişi olarak ele alalım ilk etapta. Hakkında iyi şeyler duymamış olabilirsiniz, dışarıdan gördüğünüz kadarıyla size çekici gelmemiş olabilir. Tanıyın onu. Öncesinde gördüğünüzle duyduğunuzu muhattap alarak değil. Karşınıza alın ve onun kendini anlatmasına izin verin, bu sırada empati kurmayı da ihmal etmeyin.
Bir kişiye karşı beslediğiniz önyargının önüne geçmek, eğer iletişim becerilerinizde bir yetersizlik yok ise, çok da zahmetli değil.
Aynı şekilde bir topluma veya nesneye karşı oluşmuş önyargınızı üzerine giderek, zihninizdeki anlamını yitirmesini sağlayarak bu davranıştan uzaklaşabilirsiniz.
Suşi yemeğinin size hitap etmeyeceğini mi düşünüyorsunuz? Denemekle hiçbir şey kaybetmezsiniz. Denedikten sonra da hitap etmediği kanısına varabilirsiniz. Ama o zaman bu, bir önyargı olmaktan çıkar. Fark bu.
Önyargı Nedir
Son olarak bu yöntemlere rağmen, önyargılarınızdan, şüphelerden kendi başınıza kurtulamıyorsanız sizin için en iyi yol bir terapist ile görüşmek olacaktır.
Sonuç olarak önyargının önüne geçmenin yollarından bahsettiğim yayının sonuna geldik. Umarım sizler için bilgilendirici bir yayın olmuştur.
Herkese sağlıklı günler diliyorum!
-Ceren
- Savunma Mekanizmaları – Stres ve Kaygıdan Benliğimizi Nasıl Koruyoruz - 19/02/2022
- Revuele Hydralift Hyalüron Gündüz Kremi Yorumu - 30/01/2022
- Simple Ferahlatıcı Yüz Temizleme Jeli Yorumu - 24/01/2022
